Plan rozwoju zawodowego nauczyciela kontraktowego

Co musisz zrobić, żeby uzyskać stopnień nauczyciela mianowanego?

Zacznę od tego, iż zgodnie z Kartą Nauczyciela art. 9b, ust. 1, warunkiem nadania Tobie stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, jest  spełnienie przez Ciebie następujących warunków:

1. zrealizować wymagania kwalifikacyjne (które opiszę poniżej);

2. odbyć staż w określonym wymiarze (2 lata i 9 miesięcy);

3. uzyskać pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu;

4. zdać egzamin przed komisją egzaminacyjną (dasz rade :)).

Staż na nauczyciela mianowanego jest okresem, w którym  sprawdzasz się już, jako doświadczony nauczyciel. Przez ostatnie lata, zdobyłeś podstawową wiedzę na temat specyfiki i funkcjonowania Twojej szkoły oraz budowałeś swój warsztat pracy. Teraz, przyszedł czas, w którym będziesz świadomie rozwijał swoje umiejętności i samodzielnie dokonywał wyboru obszaru, w których chcesz się w szkole realizować. 

Ja uważam, że staż na nauczyciela mianowanego, polega na realizowaniu dwóch ważnych zadań. Po pierwsze, przechodzisz na Ty z przepisami prawa oświatowego- czyli już nie wystarczy, że wiesz, jakie informacje zawarte są w rozporządzeniach czy innych przepisach. Ty doskonale orientujesz się, jakie są tam treści i wiesz, jak te treści odnieść do własnej pracy. Nie martw się, masz prawie trzy lata, by czytać, czytać i jeszcze raz czytać Kartę Nauczyciela, Ustawę o systemie oświaty, czy rozporządzenia MEN, które dotyczą zajmowanego przez Ciebie stanowiska (ja Ci ich nie wskażę, bo nie wiem, kim jesteś).

Drugie zadanie to umocnienie Twojej pozycji zawodowej w szkole. Czyli stajesz się aktywnym członkiem społeczności szkolnej, wypełniając swoje obowiązki, realizując zadania dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze itp. Masz też konkretny plan na samego siebie- znajdujesz przestrzeń, w której będziesz się realizował, doskonalił. A zatem przed Tobą owocne i pracowite trzy lata (oczywiście one tylko rozwiną Ci „nauczycielskie” skrzydła).

Jak napisać plan

Przypomnę Ci tylko, że masz 14 dni od rozpoczęcia roku szkolnego, by oddać dyrektorowi swój plan i wniosek o rozpoczęcie stażu. W tym czasie dyrektor powinien przydzielić Ci opiekuna stażu, a sam ma 30 dni (od 01 września), by zatwierdzić Twój plan, lub kazać Ci go poprawić.

Zgodnie z § 7. 1 rozporządzenia MEN, powinieneś  w trakcie trwania stażu:

· uczestniczyć w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań dydaktycznych,
  wychowawczych, opiekuńczych lub innych wynikających ze statutu szkoły oraz potrzeb    
  szkoły i środowiska lokalnego;

· pogłębiać wiedzę i umiejętności zawodowe, samodzielnie lub przez udział w różnych    
   formach kształcenia ustawicznego;

·  poznawać przepisy dotyczące systemu oświaty.

Punkty te, możesz interpretować, jako cele szczegółowe, natomiast wyznacznikiem Twoich działań, są wymagania ujęte w § 7. 2, obowiązującego rozporządzenia. Wymaganie te, pokrywają się z treścią wyżej wymienionych zadań, więc nie musisz się martwić, że Twój plan będzie niekompletny

A zatem, aby uzyskać stopień nauczyciela mianowanego musisz w swoim planie uwzględnić następujące wymagania:

1) umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych
     działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach;

2) umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki
     środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;

3) umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjne i 

     komunikacyjnej;

4) umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz
   ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach
   nieletnich w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez
  nauczyciela zadań;

5) umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy
    społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w
    której nauczyciel odbywał staż.

Ani Karta Nauczyciela, ani Rozporządzenie dotyczące awansu zawodowego nauczyciela, nie precyzują, jak powinien wyglądać taki plan. Ważne jest jedynie, byś uwzględnił w nim powyższe wymagania, a także odniósł swoje działania do planu pracy szkoły, programu wychowawczego, dydaktycznego oraz profilaktycznego. Weź też pod uwagę sugestie i uwagi dyrektora. Na chłopski rozum, nie może być tak, że szkoła planuje jedno, a ty drugie i działacie jak dwie odrębne planety. Wszystko ma być komplementarne. Ale to chyba oczywiste.

Osobiście uważam, że plan najlepiej opracować w formie tabeli. Ta forma jest najbardziej preferowana wśród dyrektorów, ze względu na to, że jest czytelna, konkretna i dokładnie pokazuje zadania, które chcesz zrealizować w trakcie trwania stażu. Taki plan ma być także, pomocnym narzędziem dla Ciebie, punktem odniesienia do Twojej pracy na najbliższe lata.

Jak każdy inny dokument, również plan musi posiadać swoją stronę tytułową. Umieszczasz na niej swoje dane (imię i nazwisko, miejsce zatrudnienia) oraz tytuł planu, czyli po prostu: Plan rozwoju zawodowego nauczyciela kontraktowego, ubiegającego się o stopień nauczyciela mianowanego. Pod spodem, umieszczasz jeszcze informację o dacie rozpoczęcia i zakończenia stażu oraz imię i nazwisko Twojego opiekuna stażu.

Strona tytułowa może wyglądać tak:

PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO

NAUCZYCIELA KONTRAKTOWEGO

UBIEGAJĄCEGO SIĘ O STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO

IMIĘ I NAZWISKO

MIEJSCE ZATRUDNIENIA

Opiekun stażu:

Okres trwania stażu: : 2 lata i 9 miesięcy

Data rozpoczęcia stażu:

Data zakończenia stażu:

Na kolejnych, nowych stronach tworzymy tabelę. Poniżej pokazuję, jakie kolumny powinieneś utworzyć w swoim planie. A całą tabelkę, zaprezentuję Ci na samym końcu, w linku do mojego planu rozwoju zawodowego.

ZADANIA

FORMY REALIZACJI

TERMIN

Ewentualnie uwagi

Postaram się teraz, pokazać Ci jakie treści powinny, lub mogą znaleźć się w poszczególnych  zadaniach, wynikających z wymogów MEN. Oczywiście, są to moje propozycje i jeśli uznasz, że wolisz nazwać je inaczej, bądź zmodyfikować- to jest Twój plan i Ty decydujesz:) Poza tym, każdy nauczyciel ma inne zadania do zrealizowania w ciągu roku, więc plan to naprawdę indywidualna sprawa.

§7 ust.2 pkt.1

Umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach.

1.  Poznanie procedury awansu zawodowego w oparciu o znajomość prawa oświatowego,  czyli analizujesz obowiązujące akty prawa oświatowego (min. Ustawa o systemie oświaty,  Rozporządzenia w sprawie awansu nauczyciela, Karta Nauczyciela).

2.  Nawiązanie współpracy z opiekunem stażu- formą realizacji w tym punkcie będzie obserwacja zajęć prowadzonych przez opiekuna- a zatem hospitacje, według wcześniej opracowanych przez was narzędzi. Oraz prowadzenie zajęć w obecności opiekuna stażu.

3.     Poszerzanie wiedzy i umiejętności w procesie aktywnego udziału w wewnątrzszkolnym i zewnętrznym doskonaleniu- czyli Twój udział w różnych instytucjonalnych formach kształcenia zawodowego (kursy, warsztaty, konferencje, szkolenia) oraz uczestniczenie w formach doskonalenia zawodowego– szkoleniowych radach pedagogicznych (w ramach WDN). (Tu polecam Ci szczególnie kursy online- o których piszę w zakładce KURSY).

4. Rozbudowa warsztatu pracy i dokumentowania własnych działań- chodzi tu o opracowanie przez Ciebie własnych scenariuszy zajęć, ankiet ułatwiających pracę itp., opracowanie np. planu pracy na dany rok szkolny, programu wychowawczego,  programu zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla uczniów z trudnościami w uczeniu się,  programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, prowadzenie dokumentacji: dziennik, zeszyty obserwacji. A także stosowanie w pracy aktywnych metod nauczania oraz zróżnicowanych form pracy z uczniem. Tu szczególnie polecam korzystanie z portalu BrainMax, (>TU< się możesz zarejestrować), gdzie znajdziesz nowatorskie ćwiczenia rozwijające funkcje poznawcze pamięć, koncentrację, logikę, percepcję i zdolności językowe Twoich uczniów.

§7 ust.2, pkt. 2

Umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych.

1. Poznawanie potrzeb rozwojowych uczniów. Chodzi tu o przeprowadzenie przez Ciebie diagnozy potrzeb i oczekiwań uczniów. Musisz wiedzieć, z kim pracujesz- to wpływa na efektywność pracy. A zatem będziesz, zbierać informacji na temat uczniów, przygotowywać pomoce uczniom z trudnościami w nauce, czy też opiekować się uczniami zdolnymi.

2.  Poszerzanie wiedzy i umiejętności uczniów. W tym punkcie formami realizacji mogą być: przygotowanie uczniów do udziału w różnych konkursach szkolnych i pozaszkolnych, prowadzenie zajęć dodatkowych, wyrównawczych, rozwijających (w tym też koła zainteresowań).

3. Przekazywanie dziedzictwa kulturowego- czyli organizowanie uroczystości szkolnych i wycieczek, wynikających z programu wychowawczego szkoły

§7 ust.2, pkt. 3

Umiejętność wykorzystywania w pracy technologii  informacyjnej i komunikacyjnej.

1.  Wykorzystanie w praktyce technologii komputerowej: a zatem opracowujesz i dokumentujesz przebiegu stażu, przygotowujesz pomoce dydaktyczne na komputerze (scenariusze, testy, materiał do zajęć), opracowujesz dokumentację szkolną (plany pracy, programy zajęć wyrównawczych i korekcyjno- kompensacyjnych, referaty). Korzystasz z różnych programów komputerowych min. Power Point, Microsoft Excel, itp.

2.  Wykorzystanie w praktyce technologii informacyjnej.  W tym punkcie możesz obszernie zaplanować takie działania jak: korzystanie z zasobów portali edukacyjnych do doskonalenia pracy własnej (tj. mój blog :)),  gromadzenie materiałów dostępnych w sieci internetowej; zdobywanie informacji na temat zmian w przepisach prawa oświatowego, ścieżek awansu zawodowego; uczestniczenie w kursach online, dostarczanie materiałów na stronę internetową szkoły,  prowadzenie zajęć z wykorzystaniem portali edukacyjnych (tu również polecam BrainMax); a także korzystanie z różnych środków komunikacyjnych (maile, rozmowy telefoniczne, faks!).

§ 7 ust.2. pkt. 4

Umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty.

1.  Aktualizowanie wiedzy z zakresu pedagogiki, psychologii i dydaktyki: a formami realizacji będzie wdrażanie przez Ciebie propozycji metodycznych zaczerpniętych z literatury fachowej (>TU< znajdziesz recenzje ciekawych książek).

2.  Zapoznanie się z opiniami i orzeczeniami uczniów wydanymi przez Poradnię Psychologiczno– Pedagogiczną- ważne jest Twoje wdrażanie w pracę, w sferze dydaktycznej i wychowawczej, zaleceń tam zawartych (o ile uczysz dzieci z orzeczeniami).

3.  Poznanie sytuacji rodzinnej uczniów- czyli współpraca z rodzicami (szeroko pojęta), ich pedagogizacja.

4. Diagnozowanie i rozwiązywanie trudności wychowawczych i edukacyjnych. W tym punkcie istotne są Twoje oddziaływania wobec uczniów, jak np. stosowanie zasady indywidualizacji, rozwijanie i wdrażanie uczniów do samodzielności, zaradności życiowej, kształtowanie w nich postaw społecznych; pomoc w rozwiązywaniu ich problemów wychowawczych i dydaktycznych.

§7 ust.2, pkt. 5

Umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż.

1. Analiza przepisów prawa oświatowego- czyli będziesz cały czas aktualizował swoją wiedzę poprzez studiowanie prawa oświatowego: Kartę nauczyciela; Ustawę o systemie Oświaty; Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz  przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych; w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

2. Analiza prawa wewnątrzszkolnego: w czasie stażu utrwalisz  wiedzę, na temat obowiązujących w Twojej szkole dokumentów wewnętrznych: statutu placówki, programu wychowawczego szkoły, szkolnego programu profilaktycznego, itp.

3. Aktywne uczestnictwo w kreowaniu prawa wewnątrzszkolnego. Będzie to przede wszystkim Twoja praca w różnych komisjach i zespołach powoływanych w szkole.

4. Współpraca z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły. Punkt ten dotyczy głównie poszukiwanie rozwiązań w sprawach dydaktycznych, opiekuńczych  i wychowawczych poprzez Twoją współpracę z MOPS, Domem Dziecka, Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, i innymi osobami.

To tyle:) Sam zweryfikujesz, co w Twojej szkole i na zajmowanym przez Ciebie stanowisku, powinieneś uwzględnić. Pamiętaj, że zawsze możesz skorzystać z pomocy Twojego opiekuna, która podpowie Ci, w jakich sferach powinieneś działać.

Jak napiszesz już swój plan, wszystko dokładnie sprawdź, lub daj komuś do przeczytania. Gotowy plan drukujesz i każdą kartkę osobno wkładasz do koszulek, a następnie do skoroszytu. Nie zapomnij podpisać się na ostatniej stronie!

Mam nadzieję, że choć trochę pomogłam Ci uporządkować Twoją wiedzę, co powinieneś umieścić w swoim planie rozwoju zawodowego na nauczyciela mianowanego. Dla przykładu  zamieszczam MÓJ PLAN. Może okażę Ci się przydatny.

Na koniec dam Ci praktyczną radę (taką samą dawałam stażystom): załóż osobny notes, w którym będziesz na bieżąco zapisywał wszystkie Twoje działania w szkole, w trakcie trwania stażu. Zbieraj konspekty. Możesz też wydrukować swój plan rozwoju z dodatkową kolumną, gdzie będziesz odznaczał co już zrealizowałeś, nanoś tam notatki, wnioski, wpisuj wszystkie szkolenia, kursy. To znacznie ułatwi Ci opracowanie sprawozdania z realizacji planu na koniec stażu :)

Powodzenia